Πρώτη δημοτικού. Της χάρισε ο δάσκαλος την πρώτη μέρα ένα βιβλίο. Μεγάλες χρωματιστές εικόνες και σκόρπιες λέξεις. Μόλις κτύπησε το κουδούνι να σχολάσουν, άνοιξε τη σάκα της κι έβγαλε το δώρο του δασκάλου. Το διάβαζε στο κατώφλι του σχολείου μέχρι την τελευταία του σελίδα. Ναι, ήξερε να διαβάζει κι ας ήταν έξι χρονών μόνο. Ό,τι έπεφτε στα χέρια της το διάβαζε μανιωδώς. «Άξια μαθήτρια. Εξαιρετική. Άριστη σε όλα», οι κουβέντες των δασκάλων της, όταν ο κηπουρός πατέρας ρωτούσε για την επίδοση του ξανθού κοριτσιού του με το ισχνό, σχεδόν καχεκτικό σώμα. Δημοτικό, Γυμνάσιο, Πανεπιστήμιο. Πάντα πρώτη. Σιωπηλά.

Με τα χρόνια τα βιβλία έγιναν η προέκταση του χεριού της. Οι λέξεις και οι ιστορίες  έγιναν ο φωτεινός τόπος εντός της στις σκληρές  εποχές της ζωής της: σ΄έναν γάμο που διάλεξαν γι΄αυτήν, στην απώλεια του γενέθλιου τόπου, στον αδικοχαμένο αδελφό,  στους διαδοχικούς πολέμους, στην χρόνια κατάθλιψη, στη μοναξιά της. Μέσα στα βιβλία ζούσε ανενόχλητη και αποστασιοποιημένη από το σύμπαν γύρω της. Και την έλουζε το φως.

– Δεν πονάω, δεν θυμώνω, δεν φοβάμαι, παραμιλούσε.

Κάθε φορά που επιστρέφω κοντά της, εκείνες τις λίγες στιγμές ούτε κι εγώ πονάω. Ούτε φοβάμαι όσα αυτή φοβήθηκε σιωπηλά κι αγόγγυστα τόσα χρόνια. Με κατακλύζει μονάχα ένας τεράστιος θυμός για το σκοτάδι στα μάτια της και για τις λέξεις που δεν μπορεί πια να διαβάσει.

-Κοιμήσου, είναι αργά.